Een duurzaam of circulair interieur realiseren. Hoe dan?

Je bent op zoek naar een duurzaam materiaal. Of je wil een volledig circulair interieur realiseren. Maar hoe dan? En wat betekent dit eigenlijk allemaal? Wij delen alvast wat tips en vertellen waar je op kunt letten als duurzaamheid het belangrijkste uitganspunt vormt in jouw ontwerp of maatwerk project.

WAT IS NOU EEN DUURZAAM MATERIAAL?

Was het antwoord op deze veel gestelde vraag maar zo eenvoudig. Duurzaamheid is nogal een breed begrip. Op het gebied van materiaal zijn er enorm veel aspecten die meewegen om tot een weloverwogen keuze te komen. Misschien is het goed om eerst te bepalen wat voor jou en de opdrachtgever het belangrijkst is. Zo kun je rekening houden met de herkomst, samenstelling en levensduur van een materiaal. Maar ook de impact die een materiaal heeft op mens en omgeving, of het hergebruikt kan worden en aan welke certificeringen het moet voldoen. Ook de milieu-impact van het productieproces weegt mee. Hieronder vallen bijvoorbeeld de manier waarop de grondstoffen gewonnen worden, het verbruik van water en energie en het transport van de ene naar de andere schakel in de keten.

SOORT PROJECT: IN WELKE CONTEXT EN OMGEVING WORDT EEN MATERIAAL GEBRUIKT?

Het hangt af van het soort project, de omgeving en tijd welk materiaal de meest passende of duurzame keuze is. Het interieur van een ziekenhuis bijvoorbeeld, wordt intensief gebruikt en zal doorgaans lang moeten blijven zoals het is. Kies in dit geval voor materialen die lang meegaan of niet vaak vervangen hoeven te worden. Oppervlakken van Solid Surface kunnen door een verwerker eenvoudig herstelt worden bij schade, zolang je een plaat uit dezelfde batch gebruikt. Ontwerp je een interieur voor tijdelijk gebruik of bijvoorbeeld een retail interieur dat na een aantal jaar wordt verbouwd? Ga dan voor materialen die eenvoudig hergebruikt of gerecycled kunnen worden. Zo kun je de decoratieve platen van Sibu na het eerste gebruik scheiden van de drager.

Wanneer je een interieur voor de overheid realiseert, zijn er een aantal doelen en regels om rekening mee te houden. Vanaf 2023 zal de overheid circulair uitvragen en vanaf 2030 circulair aanbesteden. Het streven is om in 2030 50% minder primaire grondstoffen te gebruiken en in 2050 volledig circulair te bouwen. Dat wil zeggen dat er een economie zonder afval is en materialen en grondstoffen na gebruik opnieuw worden ingezet. Bij je materiaalkeuze kun je kijken naar materialen die vervaardigd zijn uit gerecyclede grondstoffen en de potentie hebben om in de toekomst op een hoogwaardige manier te worden hergebruikt.

DEMONTABEL ONTWERPEN EN BOUWEN

In de ontwerpfase kun je al rekening houden met een ander gebruik in de toekomst. Om materialen op een hoogwaardige manier te kunnen hergebruiken, is het belangrijk dat deze eenvoudig te scheiden of te oogsten zijn. Dit kun je bereiken door gebruik te maken van slimme verbindingen, waar geen lijm of schroeven aan te pas komen. Een goed voorbeeld hiervan zijn de projecten Triodos Bank en The Race Track.

Ook kun je een ontwerp aanpassen op de standaard maatvoering van bepaalde materialen. Dit maakt het eenvoudig om ze na het eerste gebruik opnieuw in te zetten. Bovendien heb je minder materiaal nodig als je zo het zaagverlies tot een minimum beperkt.

HERGEBRUIK EN RECYCLING VAN INTERIEURMATERIALEN

Als materiaalleverancier zien we het als onze verantwoordelijkheid om alternatieven te gaan aanbieden voor primaire materialen en grondstoffen. Wanneer een gebouw gesloopt of gerenoveerd wordt, herbergt het vaak nog een hoop waardevolle materialen en grondstoffen. New Horizon zorgt ervoor dat deze materialen niet verloren gaan door ze te oogsten en aan te bieden via de partners van het Urban Mining Collective. De enorme stroom aan interieurmaterialen die vrijkomt bij sloop en renovatie gaan wij beschikbaar stellen via de Oogstkaart van New Horizon.

Als hergebruik van materialen in hun oorspronkelijke vorm niet mogelijk is, kun je kiezen voor materialen die vervaardigd zijn uit secundaire grondstoffen. Producenten als FINSA, UNILIN Evola en Pfleiderer zamelen zaagresten en ander resthout in dat ze weer gebruiken voor de productie van nieuw spaanplaat of superPan. Deze dragermaterialen kunnen ook na hun eerste gebruik weer gerecycled worden. Naast hout wordt ook textiel gerecycled tot nieuw plaatmateriaal. Zo bestaan de platen van REALLY uit oud katoen en wol.

Daarnaast is er een reeks aan materialen die de potentie heeft om aan het einde van de levensduur een tweede leven te krijgen. Belangrijk is dan wel dat dit ook daadwerkelijk gebeurt. Wanneer een interieur wordt verbouwd of een nieuwe bestemming krijgt, is de oorspronkelijke architect vaak al niet meer betrokken. Om inzichtelijk te maken welke materialen er allemaal in een interieur of gebouw aanwezig zijn, kun je bij de oplevering van een project een materiaalpaspoort opstellen en meeleveren.

LEVENSDUUR: IMPACT VAN GRONDSTOF TOT GEBRUIK

Het is dus belangrijk om de totale impact van het begin tot het einde van de levensduur te bekijken om tot een weloverwogen materiaalkeuze te komen. De milieu-impact over de totale levensduur van een materiaal kan worden berekend via een LCA, ofwel levenscyclusanalyse. Van de winning van grondstoffen tot aan het productieproces en van de verwerking tot aan het gebruik, alle fases worden meegenomen in de analyse. Met oog op het milieu wordt er bijvoorbeeld gekeken naar het landgebruik en de uitstoot van schadelijke stoffen. De resultaten kunnen worden gepresenteerd in een EPD. De afkorting EPD staat voor Environmental Product Declaration. Dit document bevat data met betrekking op de hele levenscyclus van het materiaal, informatie over de producteigenschappen en de meet methode die is gebruikt.

Nu kun je natuurlijk zelf in EPD’s duiken om materialen te vergelijken en een product met een minimale milieu-impact te kiezen. Dat is best een ingewikkelde opgave. Bovendien is er nog lang niet voor elk materiaal een EPD voorhanden. Om in een oogopslag de milieu-impact van materialen te vergelijken, is het onafhankelijke online platform INSIDE/INSIDE ontwikkeld, waar wij een van de founding partners van zijn. De schaduwkosten van materialen en andere interieurproducten worden hier inzichtelijk gemaakt. Hoe hoger het weergegeven bedrag, hoe groter de milieu-impact van het product of materiaal is. INSIDE/INSIDE is nog volop in ontwikkeling en je vindt er bijvoorbeeld nog niet ons complete materiaalaanbod. Dat is wel een mooi streven om je te helpen om de beste materiaalkeuzes te maken voor jouw interieurproject.

MATERIAALADVIES OP MAAT

Ben je bezig met een project en weet je niet welke materialen je het best kunt gebruiken voor credits voor een LEED of BREEAM gebouw? Ben je op zoek naar materialen met een laag formaldehyde-gehalte? Of heb je nog andere prangende vragen op het gebied van duurzaam ontwerpen en bouwen en wil je graag materiaaladvies op maat? Wij helpen je graag verder en maken je wegwijs in het woud aan certificeringen en materialen.

WHAT’S NEXT: ONZE EERSTE STAPPEN IN VERDUURZAMING

Wil je meer weten over wat duurzaam en circulair bouwen voor Baars & Bloemhoff betekent? En welke stappen we zetten om de milieu-impact van materialen in kaart te brengen, het gebruik van primaire grondstoffen te reduceren en het hergebruik van bestaande bouwmaterialen te faciliteren? Lees alles over onze toekomstplannen en visie in het interview met Business Unit Manager John Faas.